3ο - 4ο Γυμνάσιο Βέροιας - Πληροφορίες για την Ημαθία

Βάσει μελετών του Κέντρου Ερευνών και Προγραμματισμού (ΚΕΠΕ), στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο νομός Ημαθίας ήταν από τους περισσότερο ανεπτυγμένους νομούς της Μακεδονίας και γενικότερα από τους πιο ανεπτυγμένους πανελλαδικά, εμφανίζοντας υψηλό δυναμικό φυσικών πόρων και μεγάλο παραγωγικό δυναμισμό. Το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του νομού εκτιμάτο το 1994 σε 219.7 δισ. δρχ. Το προϊόν αυτό κατανέμεται κατά 40% στις υπηρεσίες, 30% στη γεωργία και 30% στη βιομηχανία (τα αντίστοιχα ποσοστά για ολόκληρη τη Μακεδονία είναι 52, 17 και 31%). Το συνολικό δηλωθέν εισόδημα των φορολογούμενων κατοίκων του νομού ανήλθε το 1995 σε 97.8 δισ. δρχ.

Η περιοχή είναι ιδιαίτερα ευνοημένη χάρη στο πλούσιο πεδινό έδαφός της που αρδεύεται εντατικά από το άφθονο υδατικό δυναμικό. Η Ημαθία, κατά το ήμισυ πεδινή, είναι κατά βάση αγροτικός νομός, στον οποίο κυρίαρχο ρόλο παίζουν η καλλιέργεια οπωροφόρων (κυρίως ροδακίνων και μήλων, τα οποία αποτελούν περίπου τα μισά και το ένα τρίτο της συνολικής εγχώριας παραγωγής), τα κηπευτικά προϊόντα, τα τεύτλα, το βαμβάκι, αλλά και η κτηνοτροφία μεγάλων ζώων. Είναι επίσης καθαρά εξαγωγικός νομός, έχοντας καταστεί το πρώτο κέντρο της χώρας σε εξαγωγές νωπών αγροτικών προϊόντων (σταφυλιών, βερυκόκων, εσπεριδοειδών, σπαραγγιών, αρωματικών φυτών κ.ά.). Το σύνολο των γεωργικών καλλιεργειών ανερχόταν το 1995 σε 698.989 στρέμματα και από αυτά οι αρδευόμενες καλλιέργειες ήταν 600.028 στρ. Το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό άρδευσης (86%) συντελεί στην υψηλή γεωργική παραγωγικότητα του νομού.

Σημαντική είναι και η μεταποιητική δραστηριότητα - ο νομός είναι από τους πιο ανεπτυγμέ-νους βιομηχανικά στην Ελλάδα - κυρίως στον τομέα της επεξεργασίας οπωροκηπευτικών (πρω-τίστως κονσερβοποιία κομπόστας, φρούτων και τοματοπολτού), ζάχαρης (στο Πλατύ υπάρχει μεγάλο εργοστάσιο), ζωοτροφών, τυροκομίας, οινοποιίας, μαρμάρου και εκκοκισμού βάμβακος. Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία της μοντέρνας αλλά και της παραδοσιακής κλωστοϋφαντουργίας, κυρίως στη Νάουσα, εδώ και 100 χρόνια, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα προϊόντων (νήματα βαμβακερά και μάλλινα, φλοκάτες, υφάσματα, ενδύματα), η οποία όμως τελευταία αντιμετωπίζει προβλήματα διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Το εμπορικό εμπάργκο στο κράτος της Νέας Γιουγκοσλαβίας και ο αποκλεισμός των οδικών μεταφορών προς βορρά επί μακρό διάστημα (1991-1995) λόγω της γιουγκοσλαβικής κρίσης έπληξε ιδιαίτερα το εμπόριο και τις εξαγωγές του νομού.

Με εξαίρεση τον ορεινό-χειμερινό τουρισμό στα χιονοδρομικά και αθλητικά κέντρα στο Σέλι και τα Τρία-Πέντε Πηγάδια, η τουριστική δραστηριότητα και η ξενοδοχειακή υποδομή είναι μάλλον υποβαθμισμένες. Στο νομό πάρχουν μόλις 13 νόμιμα ξενοδοχειακά καταλύματα με 749 κλίνες, όπου το 1995 πραγματοποιήθηκαν 79.628 διανυκτερεύσεις (68.924 ημεδαπών και 10.704 αλλοδαπών επισκεπτών). Οι προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης είναι σημαντικές χάρη στις φυσικές καλλονές του νομού και ην ύπαρξη ποικίλων μνημείων πέραν του αρχαιολογικού χώρου της Βεργίνας, όπως διάσπαρτες βυζαντινές εκκλησίες, μοναστήρια με κορυφαίο αυτό της Παναγίας Σουμελά, οι μακεδονικοί τάφοι Λευκαδίων, η αρχαία Μίεζα, η Σχολή Αριστοτέλους Ναούσης και οι νεολιθικοί οικισμοί στη Νέα Νικομήδεια.

Όσον αφορά την υποδομή στους τομείς υγείας και παιδείας, το 1994 υπήρχαν 332 κλίνες θεραπευτηρίων, ενώ την περίοδο 1995-96 λειτούργησαν 15 λύκεια και 25 γυμνάσια με 633 διδάσκοντες και 9.563 μαθητές συνολικά.
Πηγή: Νέος Παγκόσμιος Άτλας, τομ. 12, σελ. 42, 76, 77, Εκδόσεις Δομή (1996).

Περνώντας τον ποταμό Αλιάκμονα, στην πλαγιά των Πιερίων βρίσκεται η Βεργίνα, οι αρχαίες Αιγές (4ος αι. π.Χ.). Εκεί η αρχαιολογική έρευνα έχει αποκαλύψει

> το Προϊστορικό Νεκροταφείο,
> το ελληνιστικό ανάκτορο των βασιλέων της Μακεδονίας,
> το θέατρο των Αιγών, όπου δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β' το 336 π.Χ.,
> το Ιερό της Κυβέλης και
> την ασυνήθιστη Μεγάλη Τούμπα.

Στη Μεγάλη Τούμπα η σκαπάνη του αρχαιολόγου Μανώλη Ανδρόνικου αποκάλυψε το 1977, μεταξύ άλλων, τους βασιλικούς τάφους. Αυτοί είναι:

> Ο τάφος του Φιλίππου Β', που αποτελέιται από προθάλαμο και θάλαμο.
Στον προθάλαμο βρέθηκαν σε χρυσή λάρνακα και μέσα σε πορφυρό ύφασμα καμμένα οστά και ένα χρυσό στεφάνι, και επίσης οπλισμός, αλάβαστρα και δεύτερο χρυσό στεφάνι.

Στο θάλαμο βρέθηκε δεύτερη χρυσή λάρνακα με οστά τυλιγμένα σε πορφυρό ύφασμα και βαρύτιμο στεφάνι, αργυρά αγγεία, σιδερένιος θώρακας, χρυσά διακοσμητικά, σιδερένιο κράνος, χρυσό διάδημα, ξίφος, ασπίδα εξαιρετικής τέχνης και πολλά μικροκαλλι-τεχνήματα.

> Ο τάφος του Πρίγκιπα με πλούσια διακόσμηση.
> Ο τάφος της Περσεφόνης, με την αρπαγή της Περσεφόνης σε ζωγραφική απεικόνιση

Στους πρόποδες του Βέρμιου, κάτω από τη Νάουσα, εκεί όπου αρχίζει ο πλούσιος κάμπος, τοποθετείται η αρχαία μακεδονική πόλη Μίεζα, όπου σώζονται οι "μακεδονικοί" τάφοι των Λευκαδίων (3ος αι. π.Χ.). Ειδικότερα αυτοί είναι:

> οι τάφοι της Κρίσεως (με τους Κριτές του Κάτω Κόσμου σε ζωγραφική απεικόνιση),
> ο τάφος των Ανθεμίων (με έγχρωμα ανθέμια και ακροκέραμα)
> ο τάφος του Kinch με πλούσιο ζωγραφικό διάκοσμο και
> ο τάφος των γιών του Αριστοφάνου, του Λύσωνος και του Καλλικλέους (όπου αναγράφονται και τα ονόματα των νεκρών της οικογένειας).

Στον ειδυλλιακό χώρο του Νυμφαίου, μέσα σε πλούσια βλάστηση και άφθονα νερά και κοντά στη Μίεζα, ο Μέγας Αλέξανδρος έζησε κοντά στο δάσκαλό του Αριστοτέλη στη "Σχολή" επί τρία χρόνια και διδάχθηκε το "ευ ζήν".

ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΕΛΙΟΥ

Βρίσκεται στο βουνό Βέρμιο και σε απόσταση 26 χλμ. από τη Βέροια, 20 χλμ. από τη Νάουσα και 96 χλμ. (1ώ 15') από τη Θεσσαλονίκη.

Είναι το πρώτο χιονοδρομικό κέντρο που λειτούργησε στην Ελλάδα (1955). Οι πίστες βρίσκονται σε υψόμετρο 1520 - 1880 μ. και είναι μέτριας δυσκολίας.

Δυνατότητα διανυκτέρευσης υπάρχει στις εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου, στο χωριό Σέλι (11/2 χλμ. από τις πίστες) καθώς και στις δύο γειτονικές πόλεις Βέροια και Ναόυσα.

Τηλέφωνο Χ.Κ.Σελίου : (0331) 26237 και 71226

Βρίσκεται στο βουνό Βέρμιο σε ένα οργιαστικό, "αλπικό" περιβάλλον, μόλις 17 χλμ. από τη Νάουσα και 108 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη (βλ. χάρτη).

Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε υψόμετρο 1430 - 2005 μ. και οι πίστες είναι από μέτριες μέχρι δύσκολες. Ειδικότερα υπάρχουν πίστες για τουριστική και αθλητική χιονοδρομία, μονοπάτια πορείας και ορειβασίας και πίστες δρόμων αντοχής 3.5 και 10 χλμ. (βλ. σχεδιάγραμμα). Η τελευταία είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα και εγκεκριμένη για διεθνείς αγώνες. Λειτουργούν πέντε αναβατήρες, εναέρια διπλή καρέκλα, δύο συρόμενοι αναβατήρες και δύο baby lifts από 1η Δεκεμβρίου έως τις αρχές Απριλίου. Η ποιότητα του χιονιού είναι άριστη και υπάρχουν δύο μηχανήματα διάστρωσης και εγκατάστασης τεχνητής χιόνωσης. Επιπρόσθετα υπάρχει σχολή σκι, γήπεδο ποδοσφαίρου κανονικών διαστάσεων, διαδρομές για τζόγκινγκ και ποδηλασία βουνού και ελικοδρόμιο.

Δυνατότητες διαμονής υπάρχουν στη σύγχρονη (1995) ξενοδοχειακή μονάδα του κέντρου (15 δωμάτια, εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα, δύο σάουνες, γυμναστήριο), στον ξενώνα (76 δωμάτια) και στο πάρκινγκ τροχόσπιτων (60 μονάδες). Υπάρχει χώρος στάθμευσης χωρητικότητας 800 αυτοκινήτων.

Εκτός από την παραπάνω χιονοδρομική υποδομή, το κέντρο 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ διαθέτει εγκαταστάσεις εκγύμνασης και αθλητικής προετοιμασίας που λειτουργούν όλο το χρόνο, καθιστώντας το ένα "κέντρο τεσσάρων εποχών". Οι μοναδικές κλιματολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το εκπληκτικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται και οι σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις διαμορφώνουν το ιδανικό περιβάλλον για την άρτια προετοιμασία αθλητικών συλλόγων. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν προτιμήσει το κέντρο για την ετήσια θερινή προετοιμασία τους οι μεγαλύτερες ελληνικές ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ.
Τηλέφωνο Χ.Κ. "Τρία-Πέντε Πηγάδια" : (0332) 45090 και (093) 797913.

Φωτογραφίες

Οι πίστες

Πως θα πάτε

Το χωριό Μελίκη (3.290 κατ., 1991) βρίσκεται στην πεδιάδα της Ημαθίας κοντά στα σύνορα με το νομό Πιερίας, σε απόσταση 25 χλμ. από τη Βέροια. Το καρναβάλι στη Μελίκη είχε μέχρι το 1959 τη μορφή που συναντάται και σήμερα σε ολόκληρη τη Β. Ελλάδα τις ημέρες της Αποκριάς.

Το 1959 Μελικιώτες με πηγαίο ταλέντο και χιούμορ οργάνωσαν το πρώτο έντεχνο καρναβάλι, το οποίο βαθμιαία εμπλουτίστηκε και εξελίχθηκε και περιλαμβάνει σήμερα υπό τον τίτλο "Μελικιώτικα" μία σειρά από εκδηλώσεις που αρχίζουν τη Δευτέρα της Αποκριάς και τελειώνουν την Καθαρή Δευτέρα. Αναβιώνουν έθιμα ξεχωριστής λαογραφικής σημασίας όπως ο "Καλόγερος", έθιμο με πολλά στοιχεία διονυσιακής λατρείας και κέντρο ενδιαφέροντος την επικαρπία και γονιμότητας της μητέρας γης. Το έθιμο περιλαμβάνει όργωμα της γης από έναν άνδρα ντυμένο καλόγερο με άροτρο που σύρεται από δύο ανύμφευτους άνδρες και στη συνέχεια τέλεση συμβολικού γάμου. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας διοργανώνονται γλέντια στο πνεύμα του καρναβαλιού και την Κυριακή παραδοσιακός ρουμλουκιώτικος (δηλ. τοπικός ημαθιώτικος) γάμος. Την Καθαρή Δευτέρα περιλαμβάνεται ελεύθερο και οργανωμένο έντεχνο καρναβάλι, παρέλαση αρμάτων και παραδοσιακοί χοροί από προσκεκλημένα χορευτικά συγκροτήματα.

Με εφαλτήριο το καρναβάλι αυτό οι πολιτιστικοί σύλλογοι του χωριού καθιέρωσαν τη διοργάνωση και άλλων εκδηλώσεων κατά τη διάρκεια του έτους. Ειδικότερα :

> Στις 21 Μαϊου ο Σύλλογος Κωστιανών Μελίκης, που απαρτίζεται από πρόσφυγες από το χωριό Κωστί της Ανατολικής Ρωμυλίας, και ο Σύλλογος "Αναστενάρηδες" τιμούν τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη με το έθιμο της πυροβασίας.

> Κατά το δωδεκαήμερο Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς ο Λαογραφικός Όμιλος Μελίκης και Περιχώρων αναβιώνει το ιστορικοθρησκευτικό έθιμο "Ρουγκάτσια". Σύμφωνα με αυτό, παλικάρια ντυμένα τσολιάδες και κρατώντας σπαθιά στα χέρια γυρίζουν χορεύοντας με τη συνοδεία ζουρνάδων στους δρόμους του χωριού.

> Το Σάββατο του Λαζάρου κορίτσια με παραδοσιακή τοπική φορεσιά τραγουδούν και χορεύουν στις αυλές των σπιτιών τα κάλαντα του Λαζάρου.